In oktober 2023 vallen veel Nieuwe Psychoactieve Stoffen (NPS) niet onder de Opiumwet (drugswet) of de Geneesmiddelenwet. Voorheen konden deze stoffen worden aangepakt via de Geneesmiddelenwet, maar een uitspraak van het Europees Gerechtshof heeft dit veranderd. Dit betekent dat je op dit moment niet vervolgd kunt worden voor het bezit van deze stoffen. Handel in NPS kan soms wel via de Warenwet aangepakt worden, afhankelijk van hoe het middel wordt aangeboden.

​​​​​​Grijs gebied

Het (ver)kopen van NPS bevindt zich momenteel in een grijs gebied en de wetgeving hierover verandert. Het is niet veilig om er vanuit te gaan dat je altijd buiten problemen blijft als je deze stoffen gebruikt, zelfs als ze officieel geen drugs zijn. Bijvoorbeeld: als je naar een festival gaat met een zakje poeder en het wordt gevonden bij de ingang, kan dit voor problemen zorgen, het kan dat je het moet inleveren, of kan zelfs zorgen voor politie-inmenging.

Soms wordt een drug verkocht als iets wat niet onder de Opiumwet valt, maar kan bij een test toch blijken dat het wel een verboden stof is. Hoe een middel wordt gepresenteerd, zegt dus niet altijd iets over wat het werkelijk is.

​​​​​​Opiumwet

In de toekomst zullen waarschijnlijk meer nieuwe drugs onder de Opiumwet vallen. Er is een wetsvoorstel in de maak waarmee hele groepen stoffen in één keer verboden kunnen worden.
Ook op Europees niveau wordt geprobeerd om bepaalde stoffen te verbieden, maar dit stuit op praktische problemen, zoals met farmaceutische en chemische bedrijven die stoffen gebruiken die verwant kunnen zijn aan verboden drugs.

3-MMC, 3-CMC en Eutylon staan nu wel op de Opiumlijst.
​​​​​​​De lijst van middelen die onder de Opiumwet vallen, kun je hier vinden:http://wetten.overheid.nl/BWBR0001941/2018-08-01